Emek Partisi (EMEP) İstanbul Milletvekili İskender Bayhan, Çalışma Bakanı Vedat Işıkhan’a, İYİ Parti’den AK Parti’ye geçen Nebi Hatipoğlu’nun fabrikasını sordu.
Bayhan, Işıkhan’ın yanıtlaması istemiyle Meclis’e verdiği soru önergesinde, Eskişehir’deki Europan Endüstri İnşaat Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi’ndeki insani olmayan çalışma koşullarına dikkat çekti. Bayhan, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın, Hatipoğlu’nun sahibi olduğu Kütahya Altıntaş Zafer OSB’deki fabrika için 1,3 milyarlık yatırım teşvik belgesi verdiğini de hatırlattı.
Bayhan, “Milyarca lira teşvik alan Nebi Hatipoğlu’nun fabrikasındaki çalışma düzeni, açıkça işçilerin hakları çiğnenerek sürdürülmektedir. 1500’den fazla işçinin çalıştığı Europen, 2022 yılında da Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu (İSO 500) içerisine girmiş olup teşvik uygulamaları kapsamında hızla büyüyen şirketlerden biri olmuştur. Fabrikanın bu denli büyümesi ile işçilerin çalışma koşulları birlikte ele alındığında işçilerin çalışma koşullarının git gide ağırlaştığı ve haklarının ihlal edildiği bir tablo ortaya çıkmaktadır” dedi.
‘İŞ GÜVENLİĞİNE AYKIRILIKLAR TESPİT EDİLMİŞ MİDİR?’
Çalışma Bakanı’na işçilerin 12 saat üzerinde ve kendi rızaları dışında çalıştırılmasını önlemek için en son hangi tarihte denetim yapıldığını soran Bayhan, sorularını şöyle sürdürdü:
1- Fazla mesai ya da kanunun ifadesi ile fazla çalışma haftalık 45 saati aşan çalışmalar olarak tanımlanmaktadır. Fazla çalışma için işçinin onayının yazılı olarak alınması gerekmektedir. Bu durum işveren açısından kanuni bir yükümlülüktür. Buna ilişkin düzenleme İş Kanunu’nun 41. maddesinin 7. fıkrasında düzenlenmektedir. Fakat Europen fabrikasında çalışan işçiler günde 12 saat üzerinde kendi rızaları dışında çalıştırıldığını ve fazla mesai ücretlerinin elden verildiğini belirtmişlerdir. Bakanlığınıza bağlı iş müfettişleri ilgili fabrikayı en son hangi tarihte denetlemiştir? Yapılan işlemler, verilen cezalar var mıdır?
2- İşçilerin fazla mesai ücretlerinin elden verilmesiyle sigorta primleri ve vergileri olması gerekenin altında ödeyen Europen fabrikası hakkında herhangi bir ceza soruşturması başlatılmış mıdır? Başlatıldıysa sonucu ne olmuştur?
Gazete haberlerine de yansıyan bu hukuka aykırı çalışma koşullarına dönük Sosyal Güvenlik Kurumu ve Vergi Dairesi tarafından bir denetim yapılmış mıdır? Yapılan denetimlerin nihai sonucu nedir?
3- 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre haftalık 45 saat olan çalışma süresi günlük 11 saati geçmeyecek şekilde dağıtılabilir. Günde 11 saati aşan çalışma süreleri yorgunluktan kaynaklı dalgınlık gibi durumlara yol açabilir ve bu da beraberinde işçi sağlığı ve iş güvenliğinin ihlaline neden olabilir. Bakanlığınıza bağlı iş müfettişleri Europen fabrikasında işçi sağlığı ve iş güvenliği denetimlerini hangi periyotlarla yapmaktadır? Müfettişlerin denetimlerinde iş güvenliğine aykırılıklar tespit edilmiş midir?
4- Yıllık fazla çalışma sürelerinin 270 saati aşamayacağı ile ilgili İş Kanunu’nda mutlak hüküm bulunmaktadır. Ancak söz konusu iddialara göre, fabrikada fazla çalışmaların 270 saati fazlasıyla aştığı görülmektedir. Bakanlığınızın bu duruma yönelik bir teftişi söz konusu mudur? Bunun tespiti halinde herhangi bir yaptırım uygulanmış mıdır?
5- Sendika üyeliği sadece Anayasa’yla değil, uluslararası sözleşmelerle ve Anayasa Mahkemesi kararları ile de güvence altına alınmış bir haktır. Daha önce gazete haberlerine de yansıdığı gibi Europen fabrikasında çalışan işçiler sendikalaşmak üzere birlik sağlamış fakat fabrika yönetimi tarafından işten çıkarılmışlardır. Sendikalı işçileri işten çıkartan ve sendikal faaliyeti engelleyen patrona ne tür yaptırımlarınız olacaktır? Ayrıca, sendikaya üye olma hakkını kullanan işçilerin işten çıkarılmalarını engellemek için ne gibi çalışmalar yapacaksınız?
5- Europen fabrikasının Yönetim Kurulu Başkanı İdris Nebi Hatipoğlu’nun fabrika içerisinde belinde silahla gezdiği ve daha önce bir işçiyi darp ettiği gibi iddialar mevcuttur. Çalışma şartları, çalışma ortamı, çalışma ilişkileri, iş kazaları ve meslek hastalıkları, kayıtdışılık, iş sağlığı ve güvenliğine yönelik ihlaller ve benzeri risk kriterlerini ve işçilere gözdağı ve tehdit ile yaklaşılan bir çalışma ortamının yaratacağı riskleri denetlemek Bakanlığınız sorumluluğundadır. İşçilerin temel hak ve hürriyetini de ihlal eden bu uygulamalar hakkında bir teftiş faaliyeti sürdürmeyi planlıyor musunuz? (HABER MERKEZİ)
